Excursie naar Bote de Boer in Tjerkwerd, 28 mei 2025
28 mei 2025
Vogelwachtexcursie naar Gruttoland van familie Bote de Boer, in Tjerkwerd.
Op een mooie woensdagavond vertrokken we gezamenlijk vanaf het Doarpshús Oan It Far van Hommerts naar Tjerkwerd. Daar werden we allerhartelijkst ontvangen door boer Bote de Boer en familie.
Nieuwsgierig keken we rond op zijn boerderij: een beetje rommelig, grasbalen, mesthopen, oude gebouwen, maar ook een nieuwe stal, waar de koeien stonden. Ook kleine kalfjes in kleine aparte hokjes.
Maar eerst maar eens een bakkie doen, in een hele oude stal, wat prima smaakte met de appeltaart die voorzitter Els van Os, zelfgebakken, had meegenomen.
We kennen Bote de Boer van de documentaire “Vogels kun je niet melken”, uit 2024. Daarin komt zijn passie voor weidevogels goed naar voren, maar ook het dilemma dat er heden ten dage geen goed bedrijfsmodel te vormen is, als je weidevogel vriendelijk wil boeren. De documentaire is nog steeds te zien via NPO Start.
Het ANF (Agrarisch Natuurfonds Fryslân) heeft in 2024 d.m.v. donaties een stuk van 12 ha kunnen overnemen en daardoor kan dat gedeelte van Bote’s boerderij in ieder geval weidevogel vriendelijk worden beheerd. Ook nazorger Jan Hessel de Groot van de vogelwacht uit Bolsward helpt mee.
Tijdens de koffie vertelden Bote en Jan Hessel, dat er sinds vorig jaar een achteruitgang in de weidevogelstand is waargenomen. Boosdoener hoogstwaarschijnlijk: de toename van het aantal kiekendieven. Was er voorheen één paar actief, vorig jaar bleken het er 7 paar te zijn! En die willen hun jongen natuurlijk voeren, 4 kuikens per jong per dag. Dan gaat het rap met het net uitgekomen jonge weidevogel spul. Vorig jaar was de eerste alarmtelling nog veel belovend, maar bij de tweede alarmtelling bleef het akelig stil. Op een geluidsopname van een wildcamera hoorden ze het gekrijs van de kiekendieven, naast het alarm van de weidevogels. Waarom deze toename van kiekendieven? Dat werd me niet duidelijk, eerlijk gezegd. Iets met de muizenstand.
Met dit nogal frustrerende nieuws begonnen we aan de rondrit over het land. Gemoedelijk zitten op hooibalen op een kar werden we met de trekker(door Jan Hessel bestuurd) rond gereden. Prachtig land, met veel greppels en drassige stukken, en strak groen grasland, wisselden elkaar af. Her en der werden we begroet door alarmerende grutto’s en tureluurs. Heel in de verte zag ik een kiekendief zweven, maar die verdween snel uit zicht.
Naast grote akkers weiland, met laag gras en veel zuring (Bote: ”handig voor de kuikens om onder te schuilen”), waren er ook velden met hoger gras, flink in het zaad, z.g.n. Witbol gras, waar Bote niet blij mee is. Te hoog, te overheersend en niet zo goed voor melkkoeien. Het werd me niet duidelijk, of en hoe hij dit wil aanpakken.
Net toen de zon bijna onderging, stopten we bij een klein driehoekje, plas- en drasland, naast een maisakker. Het barstte van de grutto’s en tureluurs, die zich alarmerend om ons heen bewogen. Fijn om te zien, dat het hier nog goed gaat! Nou maar hopen dat de kiekendieven dit stukje paradijs met rust laten. Het werd al wat kouder, toen we terug kwamen op de boerderij, waar we gepast afscheid namen. Dank wederom, aan degene die deze excursie hebben georganiseerd. Weer veel geleerd, vooral hoe weerbarstig de wereld kan zijn. Kan je eindelijk de weidevogels blijvend een mooi gebied bieden en daarmee de kans zich te handhaven, blijkt de natuur daar toch anders over te denken.
Tanja E. Algra.
Voor een sfeerimpressie klik hier >>>
Op besite yn Bote’s Paradys
Wy binne woansdei 28 maaie 2025 mei de fûgelwacht op natuerekskurzje west by Bote en Astrid de Boer yn Tsjerkwerd. De groep bestie út manlju en froulju, jong en âld.
Bote stie ús achter op it hiem al op te wachtsjen. Wy waarden yn’e skuorre noege wer as Astrid de kofje en thee al klear stean hie. Ta ús ferrassing hie Els van Os twa hearlike appeltaarten bakt, ien mei en ien sûnder nútsjes. Wat in hertlike en hearlike ûntfangst.
Underwilens die Bote it ferhaal oer it ferrin fan dit moaie project.
Bote en Astrid ha de pleats en it lân yn 2000 kocht en Bote besleat, doe’t hy seach dat de greidefûgels efterút giene, tweintich bunder as agraryske natuer te behearen.
It greidelân oan de provinsjale dyk tusken Boalsert en Warkum kaam as 'Botes Paradys' bekend te stean.
Wa’t de film “Vogels kun je niet melken” sjoen hat wit ek dat de kearside is dat it dreger is om aaiwytryk gers fan it lân te heljen, wat úteinlik minder molke opsmyt. Dat is dreech yn de wintermoannen, as der ekstra foer oankocht wurde moat. It gers wat hy fan it lân, dat hy as agraryske natuer beheart, ôfhellet en wat pas nei 15 juni meant wurde mei wurdt mar foar 25% fuorre oan de kij. Bote hiert no ek lân achter Boalsert wêr as hy it aaiwytrike gers foar de kij wei hellet. Der wurde no 120 kij molken.
De Stichting Agrarisch Natuurfonds Fryslân (ANF) hat no yn totaal 12 bunder oankocht. De stichting neamt it in 'paradys foar greidefûgels', mei âlde greppels, in heech wetterpeil, in soad krûden en in lettere meandatum. Yn trochsneed binne der sa'n 90 briedsels, in soad, op sa'n beheind stik grûn, mar foarich jier wie de tastân net mear sa roaskleurich seit neisoarcher Jan Hessel de Groot dy’t it ferhaal no oernimt.
Elts briedseizoen wurde der trije 'alarmtellingen' holden, werby op basis van de alarmerende fûgels it oantal briedpearen yn kaart brocht wurdt. Nei de twadde alarmtelling foarich jier wiene der sa’n 75 spantsjes skriezen en dernei wie it ynienen oer. It wie stil yn it lân. Oarsaak wienen de kiekendieven, de brúne hoanskrobbers. Der sweve wol in stik as sân oer it lân en dy ha alles útmoarde. Dit jier is it like slim. In 'kiek' hat foar ien fan syn jongen al 4 pykjes per dei nedich. Bote hat om reden dat der gjin fûgels mear sieten dit jier ek al in plasdras stik droechlein.
Wat in triest en ûntmoedigend ferhaal. Ek de oare predaasjes binne fansels oanwêzich lyk as marters, kraaien, silverreigers ensafuorthinne. Hoe as dit oplost wurde moat is noch net dúdlik. De fûgelwacht komt oankommende freed del om hjir mei harren oer te praten.
Dus jimme binne hjir al, seit Bote, mar it sjocht der net mear sa út as in oantal jierren ferlyn doe’t de Fûgelwacht fan Jutryp-Hommerts der ek west hat en de jonge pykjes foar de wein útdraafden.
Nei dizze 'update' binne we toch mei syn allen op’e wein bedarre en hat Jan Hessel ús troch de greiden riden wylst Bote útlis die en dingen oanwiisde.
We ha de skriezen sjoen en heard, in inkeld ljipke, strânljippen, tsjirken en it giele boumantsje. Der wiene hazzen en in ree yn it lân. By it lêste plasdras stik tilde it gelokkich noch wol op fan de fûgels. Jan Hessel wist ek noch dat der in nêst fan it giele boumantsje wie, mar koe it jammergenoch sa gauw net fine.
Al mei al wie it toch in bysûndere en moaie jûn alhoewol it gefoel en de frustraasje fan dizze beide mannen die’t der alles foar dogge toch wol wat hingjen bleaun is by my.
Durk hie nei ôfrin noch in moai pakket mei hearlikheden foar harren en in slúfke foar Bote. Ek die hy de tazsizzing foar in donaasje oan it ANF(Ljippelân Workum)..
Wy ha dernei ek de moaie stâl mei de 120 ky noch efkes besjoen wernei wy hertlik ôfskie namen fan Bote, Astrid en Jan Hessel.
In dielnimmer
